زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

بهلول بن امیرفریدون




بهلول، مشهور به حاجی‌بیک، فرزند امیرفریدون (امیرقلیچ) می‌باشد. وی یکی از سرسپردگان سلسله صفوی است.


۱ - وسعت حکومت


پدر بهلول بر آذربایجان، کردستان و ارمنستان فرمانروایی می‌کرد و مرکز حکومت خود را شهر خوی قرار داده بود.
[۱] محمدامین زکی، تحقیقی تاریخی دربارۀ کرد و کردستان، ج۱، ص۴۸۰، ترجمۀ حبیب‌الله تابانی، تبریز، ۱۳۷۷ش.
امیرفریدون در ۸۶۰ق/۱۴۵۶م درگذشت. امیربهلول بجز سرزمین‌های موروثی، طبرستان و داغستان را نیز در اختیار داشت.
[۲] بابا مردوخ روحانی، تاریخ مشاهیر کرد، ج۳، ص۸۷، به کوشش ماجد مردوخ روحانی، تهران، ۱۳۷۱ش.
[۳] محمدامین زکی، کورد و کوردستان، ج۱، ص۳۸۰، بغداد، ۱۳۵۰ق/۱۹۳۱م.


۲ - خدمت به خاندان صفوی


بهلول معاصر سلطان حیدر (د ۸۹۳ق/۱۴۸۸م)، پدر شاه اسماعیل اول، بنیان‌گذار سلسله صفوی بود و از روی اعتقاد و ارادت سرسپردۀ او گردید.
[۴] عبدالعزیز جواهرکلام، آثار الشیعة الامامیه، ج۳، ص۶۲، ج۳، تهران، ۱۳۴۸ش، ج۴، ترجمۀ علی جواهر کلام، تهران، ۱۳۰۷ش.
[۵] EI۲.
به دنبال این سرسپردگی دیگر سران طایفۀ دنبلی نیز از شاهان صفوی اطاعت می‌کردند و آن‌ها را در برابر دشمنانشان یاری می‌دادند.
[۶] عبدالعزیز جواهرکلام، آثار الشیعة الامامیه، ج۳، ص۶۲، ج۳، تهران، ۱۳۴۸ش، ج۴، ترجمۀ علی جواهر کلام، تهران، ۱۳۰۷ش.
[۷] عبدالعزیز جواهرکلام، آثار الشیعة الامامیه، ج۴، ص۲۰۵، ج۳، تهران، ۱۳۴۸ش، ج۴، ترجمۀ علی جواهر کلام، تهران، ۱۳۰۷ش.


۳ - گرویدن به مذهب تشیع


بهلول نه تنها از نظر سیاسی به خدمت خاندان صفوی کمربسته بود، از نظر اعتقادی نیز باطناً به مذهب این خاندان (تشیع) گرایش داشت.
[۸] عبدالعزیز جواهرکلام، آثار الشیعة الامامیه، ج۴، ص۲۰۶، ج۳، تهران، ۱۳۴۸ش، ج۴، ترجمۀ علی جواهر کلام، تهران، ۱۳۰۷ش.
این چرخش سیاسی و مذهبی فرمانروایان کرد دنبلی در سرنوشت آنان بسیار مؤثر افتاد. آنها پس از این رویداد، استقلال سیاسی خود را از دست دادند و قلمرو فرمانروایایی آنان به قلمرو شاهان صفوی پیوست و همچنین آن‌ها که پیش از این، مذهب تسنن داشتند، به پیروی از فرمانروای خود به تشیع گرویدند.
[۹] محمدامین زکی، تحقیقی تاریخی دربارۀ کرد و کردستان، ج۱، ص۴۷۸، ترجمۀ حبیب‌الله تابانی، تبریز، ۱۳۷۷ش.
[۱۰] بابا مردوخ روحانی، تاریخ مشاهیر کرد، ج۳، ص۸۵، به کوشش ماجد مردوخ روحانی، تهران، ۱۳۷۱ش.


۴ - وفات


بهلول در ۸۸۰ق/۱۴۷۵م در جنگ سلطان حیدر و شاه خلیل آق‌قویونلو جان سپرد و در دامنۀ کوهی که آرامگاه خانوادگی آن‌ها بود، به خاک سپرده شد. برای مزار او گنبد ویژه‌ای ساختند و آن کوه بعدها به نام او به حاجی‌بیگ معروف شد و امروزه آن را حاجی بیگلو می‌نامند.
[۱۱] عبدالعزیز جواهرکلام، آثار الشیعة الامامیه، ج۴، ص۲۰۶، ج۳، تهران، ۱۳۴۸ش، ج۴، ترجمۀ علی جواهر کلام، تهران، ۱۳۰۷ش.


۵ - فهرست منابع


(۱) عبدالعزیز جواهرکلام، آثار الشیعة الامامیه، ج۳، تهران، ۱۳۴۸ش، ج۴، ترجمۀ علی جواهر کلام، تهران، ۱۳۰۷ش.
(۲) محمدامین زکی، تحقیقی تاریخی دربارۀ کرد و کردستان، ترجمۀ حبیب‌الله تابانی، تبریز، ۱۳۷۷ش.
(۳) محمدامین زکی، کورد و کوردستان، بغداد، ۱۳۵۰ق/۱۹۳۱م.
(۴) محمدامین زکی، مشاهیر الکرد و کردستان فی‌الدور الاسلامی، بغداد، ۱۳۶۴ق/۱۹۴۵م.
(۵) بابا مردوخ روحانی، تاریخ مشاهیر کرد، به کوشش ماجد مردوخ روحانی، تهران، ۱۳۷۱ش.
(۶) EI۲.

۶ - پانویس

 
۱. ↑ محمدامین زکی، تحقیقی تاریخی دربارۀ کرد و کردستان، ج۱، ص۴۸۰، ترجمۀ حبیب‌الله تابانی، تبریز، ۱۳۷۷ش.
۲. ↑ بابا مردوخ روحانی، تاریخ مشاهیر کرد، ج۳، ص۸۷، به کوشش ماجد مردوخ روحانی، تهران، ۱۳۷۱ش.
۳. ↑ محمدامین زکی، کورد و کوردستان، ج۱، ص۳۸۰، بغداد، ۱۳۵۰ق/۱۹۳۱م.
۴. ↑ عبدالعزیز جواهرکلام، آثار الشیعة الامامیه، ج۳، ص۶۲، ج۳، تهران، ۱۳۴۸ش، ج۴، ترجمۀ علی جواهر کلام، تهران، ۱۳۰۷ش.
۵. ↑ EI۲.
۶. ↑ عبدالعزیز جواهرکلام، آثار الشیعة الامامیه، ج۳، ص۶۲، ج۳، تهران، ۱۳۴۸ش، ج۴، ترجمۀ علی جواهر کلام، تهران، ۱۳۰۷ش.
۷. ↑ عبدالعزیز جواهرکلام، آثار الشیعة الامامیه، ج۴، ص۲۰۵، ج۳، تهران، ۱۳۴۸ش، ج۴، ترجمۀ علی جواهر کلام، تهران، ۱۳۰۷ش.
۸. ↑ عبدالعزیز جواهرکلام، آثار الشیعة الامامیه، ج۴، ص۲۰۶، ج۳، تهران، ۱۳۴۸ش، ج۴، ترجمۀ علی جواهر کلام، تهران، ۱۳۰۷ش.
۹. ↑ محمدامین زکی، تحقیقی تاریخی دربارۀ کرد و کردستان، ج۱، ص۴۷۸، ترجمۀ حبیب‌الله تابانی، تبریز، ۱۳۷۷ش.
۱۰. ↑ بابا مردوخ روحانی، تاریخ مشاهیر کرد، ج۳، ص۸۵، به کوشش ماجد مردوخ روحانی، تهران، ۱۳۷۱ش.
۱۱. ↑ عبدالعزیز جواهرکلام، آثار الشیعة الامامیه، ج۴، ص۲۰۶، ج۳، تهران، ۱۳۴۸ش، ج۴، ترجمۀ علی جواهر کلام، تهران، ۱۳۰۷ش.


۷ - منبع


دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «بهلول»، شماره۵۲۷۷.    



آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.